13 april 2023 – De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen om met voorstellen te komen voor één cao voor het funderend onderwijs. De cao komt dan rechtstreeks tot stand door onderhandelingen tussen vakbonden en de onderwijsminister, zonder tussenkomst van de werkgevers. Een slecht idee, vindt de VO-raad die nu nog namens de werkgevers in het voortgezet onderwijs onderhandelt over de arbeidsvoorwaarden in het vo.

Argument tegen nieuwe loonkloof
Het idee voor één cao voor het funderend onderwijs bestaat al langer en wordt vaak genoemd als argument om een nieuwe loonkloof zoals die lange tijd tussen het primair en voortgezet onderwijs bestond te voorkomen.

Motie voor één cao
Om tot die gezamenlijke cao te komen, heeft Tweede Kamerlid Paul van Meenen een motie ingediend. Die motie is door de Tweede Kamer aangenomen. In zijn motie schrijft Van Meenen dat cao-onderhandelingen in het primair en voortgezet onderwijs voortaan moeten gaan tussen de onderwijsvakbonden en de minister van OCW. De bonden willen dit zelf ook. Volgens Van Meenen bevordert het rechtstreeks onderhandelen tussen minister en vakbonden de kansengelijkheid. Zo zouden er betere afwegingen gemaakt kunnen worden tussen de gestelde doelen en het beschikbare geld.

Zorgen over uitvoerbaarheid
De VO-raad maakt zich grote zorgen over de uitvoerbaarheid van de motie van Van Meenen. Het sluit volgens de raad niet aan bij het huidige onderwijsstelsel waarbij schoolbesturen verantwoordelijk zijn namens de werkgevers.

Om een loonkloof te voorkomen is volgens de VO-raad één cao niet noodzakelijk. Het zou leiden tot nieuwe knelpunten, zoals het toesnijden van arbeidsvoorwaarden op het specifieke karakter van beide onderwijssectoren. Als voorbeelden noemt de VO-Raad de verschillende afspraken over het taakbeleid, de besteding van werkdrukmiddelen en een verschillend persoonlijk budget. Door toename van het aantal onderhandelingspartijen uit zowel het primair als voortgezet onderwijs en overeenkomstige belangen, wordt het bovendien moeilijker om tot overeenstemming te komen.

Bindende afspraken over lonen primair en voorgezet onderwijs
Eerder lieten de bonden al weten in het cao-overleg dit jaar met één gezamenlijke looneis te komen om een nieuwe loonkloof te voorkomen. Voor de langere termijn willen de bonden hierover bindende procedurele afspraken maken. Zolang het primair en voortgezet onderwijs twee afzonderlijke sectoren zijn, zal één cao in de uitvoering tot problemen leiden, stelt de VO-raad.

De VO-raad wijst verder op het wettelijk gegeven dat schoolbesturen de werkgevers in het onderwijs zijn. Volgens de VO-raad is het voor de minister ondoenlijk om voor alle scholen in het primair en voortgezet onderwijs in te schatten wat nodig en uitvoerbaar is voor de kwaliteit en continuïteit van het onderwijs.

Ook onderwerp in Onderwijsakkoord 2022
De wenselijkheid van één cao is ook onderwerp van gesprek in het Onderwijsakkoord van 2022. Een rapportage hierover gaat binnenkort naar de Tweede Kamer. Daarnaast wordt een publicatie uitgegeven van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) ‘Sturing op onderwijskwaliteit’. Minister Wiersma van OCW zal op korte termijn in een kamerbrief op beide documenten reageren. De koppeling van beide documenten is volgens de VO-raad een goede keuze. “De arbeidsvoorwaardenvorming vraagt namelijk om samenhang met de inrichting van de government en sturing in het stelsel”, aldus de werkgeversorganisatie.

Door: Redactie Ambtenarensalaris