9 januari 2017 – Bijna 7 van de 10 medewerkers van de Nederlandse universiteiten ervaart de werkdruk hoog tot zeer hoog. Dat meldt de FNV op basis van eigen onderzoek. 60 procent van de ondervraagden heeft de afgelopen drie jaar lichamelijke of psychische klachten gehad door de te hoge werkdruk. En ruim 90% werkte in die periode vanwege de hoge werkdruk tijdens ziekte toch door.

Andere baan
De grootste uitschieters liggen bij wetenschappelijk personeel en medewerkers in de leeftijdsgroep van 26 tot 45 jaar. Voor 60 procent is de werkdruk aanleiding een andere baan te overwegen. De belangrijkste redenen van de hoge werkdruk liggen volgens de ondervraagden in de toename van het aantal studenten, de combinatie van teveel verschillende taken, het centraal stellen van de ranking – hoe de universiteit scoort ten opzichte van de universiteiten nationaal en internationaal – zonder de (financiële) middelen hierop aan te passen en subsidieaanvragen voor financiering van onderzoek. Ook is er de laatste jaren flink bezuinigd op het ondersteunend personeel, zodat ook daar de werkdruk flink is toegenomen.

“De cijfers laten de effecten zien van een zeer ongezonde ontwikkeling die al te lang gaande is”, zegt Jan Boersma, FNV-bestuurder Onderwijs en Onderzoek. “Het aantal studenten is in de afgelopen 15 jaar met ruim 50% gestegen, maar het aantal banen nauwelijks. Dat brengt werknemers in een enorme spagaat. Goed onderwijs, onderzoek en ondersteuning geven, gaat hierdoor ten koste van zichzelf. Werkgevers moeten die druk echt gaan wegnemen door een realistisch aantal uur te begroten en meer vaste contracten te geven met meer contracturen.”

Structureel overwerken
Ook blijkt uit het onderzoek dat medewerkers volop in hun vrije tijd werken, doordat ze door de werkdruk het werk niet op tijd afkrijgen. Bijna 80 procent werkt in de weekenden en avonden en ruim de helft werkt door tijdens vakanties. Daarnaast heeft de helft van de ondervraagden onvoldoende tijd om zich voor te bereiden op de te geven lessen. Vier op de tien werkt structureel meer dan 6 uur per week over. Bij wetenschappelijk personeel ligt dit zelfs op 70 procent.

Lage baanzekerheid
Driekwart van de medewerkers – vast of tijdelijk – onder de 35 jaar voelt onzekerheid over waar zij volgend jaar werkt. Vooral mensen met een tijdelijk contract zijn onzeker over hun toekomst. Zo’n 85 procent ervaart de druk om goed te presteren vanwege hun onzekere contract. Boersma: “We zien dat universiteiten door hun onzekere financieringsstructuur terughoudend zijn in het geven van vaste contracten of contracten met meer uur. Universiteiten moeten van dit onzekerheidsdenken af. In het algemeen is de geldstroom constant genoeg voor echte banen met reële contracturen.”

Afspraken over werkdruk vastleggen in cao
FNV wil, samen met de andere vakbonden, in de cao afspraken maken met werkgevers over werkdruk en aanstellingen. Door centrale afspraken te maken, worden universiteiten gedwongen dit op lokaal niveau te regelen. Marijtje Jongsma, voorzitter van de Vakbond voor de Wetenschap (VAWO): “Werkdruk wordt al jaren door werkgevers afgedaan als ‘incident’ of ‘persoonlijke keuze tot overwerken’. Maar dit onderzoek laat zien dat de werkdruk structureel is en over de gehele linie veel te hoog. En dan hebben mensen met een tijdelijke aanstelling nog de extra druk hun baan niet zeker te zijn als de opgedragen taken niet worden afgerond.”

Aan het onderzoek deden ruim 2.546 medewerkers van alle universiteiten mee, zowel wetenschappelijk als ondersteunend personeel.

Door: Redactie Ambtenarensalaris