Welke afspraken zijn er over betaald ouderschapsverlof in het onderwijs?

Vanaf 2 augustus 2022 heeft iedere werkende ouder recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof als dit verlof in het eerste levensjaar wordt opgenomen. Dat is geregeld in de Wet betaald ouderschapsverlof. Wie van dit verlof gebruik maakt, ontvangt hiervoor 70 procent van het dagloon tot maximaal 70 procent van het maximum dagloon. Het overige ouderschapsverlof valt op basis van de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) onder het onbetaald verlof. Werkt u in het onderwijs, dan zijn er in uw cao aanvullende afspraken gemaakt over betaald ouderschapsverlof. U vindt de verschillende regelingen hieronder.

Primair onderwijs
Bent u werkzaam in het primair onderwijs, dan heeft u per kind recht op maximaal 1.040 uur ouderschapsverlof. Het precieze aantal uur waar u recht op heeft, bedraagt 26 keer de arbeidsduur per week. Bij een werkweek van 40 uur bedraagt het totale verlof dan 1.040 uur. Werkt u 24 uur, dan kunt u 26 x 24 uur = 624 uur ouderschapsverlof opnemen.

Van de 1.040 uur kunt u maximaal 415 uur betaald ouderschapsverlof opnemen. Ook dit aantal uur is naar rato van het aantal uur dat u per week werkt. Neemt u deze uren in het eerste levensjaar op, dan ontvangt u over deze uren 75 procent van het dagloon. Houdt u na het eerste jaar nog uren over, dan kunt u die tegen 55 procent van het salaris (dagloon) laten betalen. U moet deze uren dan wel opnemen voor uw kind 4 jaar wordt.

Heeft u eerder al een deel betaald ouderschapsverlof opgenomen en is uw kind nog niet 1 jaar, dan ontvangt u vanaf 2 augustus 2022 ook 75 procent salaris als u het resterende verlof nog opneemt voor de eerste verjaardag.

Treedt u binnen een jaar na het betaalde verlof uit dienst (vrijwillig of door plichtsverzuim) of gaat u binnen een half jaar minder werken, dan geldt er een terugbetalingsverplichting, tenzij u bij een andere school gaat werken. De terugbetalingsverplichting geldt niet voor het betaald ouderschapsverlof dat in het eerste levensjaar is opgenomen.

De volledige regeling ouderschapsverlof in het primair onderwijs leest u in hoofdstuk 8 van de cao PO.

Voortgezet onderwijs
In het voortgezet onderwijs bedraagt het maximale ouderschapsverlof per kind 830 uur. Dat aantal is gebaseerd op de normjaartaak in het voortgezet onderwijs. Net als in de Wet Arbeid en Zorg gaat het om de helft van de arbeidsomvang per jaar. De helft van het ouderschapsverlof is betaald verlof. Bij een fulltime dienstverband gaat het dan om 415 uur. Over deze uren ontvangt u 75 procent van het dagloon als u deze uren opneemt in het eerste jaar van uw kind. Houdt u na dat jaar nog uren over, dan kunt u die tot de vierde verjaardag van uw kind opnemen tegen 55 procent van het salaris.

Heeft u voor 2 augustus 2022 al een deel betaald ouderschapsverlof opgenomen en is uw kind nog niet 1 jaar, dan ontvangt u na die datum ook 75 procent salaris over het resterende verlof dat u voor de eerste verjaardag opneemt.

Wanneer u binnen een jaar ontslag neemt, ontslagen wordt wegens plichtverzuim of u de helft of minder gaat werken dan voor het verlof, moet u het loon over de verlofuren terugbetalen. Deze terugbetalingsverplichting is niet van toepassing op het betaald verlof dat in het eerste levensjaar is opgenomen en geldt niet als u een andere functie binnen het voortgezet onderwijs gaat vervullen.

Meer over ouderschapsverlof in het voortgezet onderwijs vindt u in hoofdstuk 15 van de cao VO.

Middelbaar beroepsonderwijs
Binnen het mbo heeft u recht op betaald ouderschapsverlof als het betreffende kind op de ingangsdatum van het verlof 0, 1 of 2 jaar oud is. Net als in het voortgezet onderwijs heeft u, op basis van een fulltime dienstverband, recht op maximaal 830 uur ouderschapsverlof per kind. Werkt u minder, dan heeft u recht op een evenredig aantal uren. Voor al deze uren kunt u betaald verlof opnemen. Bij een volledige baan valt 360 uur (9 weken x 40 uur) van het totaal onder het wettelijk betaald ouderschapsverlof dat u in het eerste levensjaar kunt opnemen tegen 70 procent van het dagloon. Neemt u niet het volledige wettelijke verlof op in het eerste levensjaar, dan kunt u het restant opnemen tegen 55 procent van het dagloon. De overige 470 uren (830 – 360) kunt u ook betaald opnemen. Wel neemt het doorbetaalde bedrag af naarmate u meer uren betaald verlof opneemt. Neemt u maximaal 415 uren betaald verlof op, dan ontvangt u hierover 55 procent van uw salaris. Bij meer dan 415 uur betaald ouderschapsverlof wordt de betaling bepaald door de formule 55 procent x (415/aantal verlofuren). Maakt u dus (bij een voltijd dienstverband) maximaal gebruik van het betaald verlof dan ontvangt u 55 procent x (415/470) = 48,6 procent salaris.

In principe geldt het betaald ouderschapsverlof voor een kind tussen 0 en 2 jaar. Wilt u betaald ouderschapsverlof opnemen voor een ouder kind (tot maximaal 8 jaar), dan kan dat alleen in overleg met de werkgever.

Neemt u binnen een jaar na het betaalde ouderschapsverlof ontslag of gaat u de helft of minder werken dan voor het ouderschapsverlof, dan mag de werkgever het salaris over de verlofuren terugvorderen. Dat geldt niet voor het wettelijk verlof.

De volledige regeling voor ouderschapsverlof in het middelbaar beroepsonderwijs leest u in hoofdstuk 8 en bijlage E van de cao mbo.

Hoger beroepsonderwijs 
Werkt u in het hoger beroepsonderwijs, dan heeft u recht op het wettelijk betaald ouderschapsverlof op basis van de Wet betaald ouderschapsverlof. De cao hbo geeft hogescholen daarnaast de mogelijkheid tot het geven van aanvullend betaald ouderschapsverlof. Er is geen algemene regeling. Iedere hogeschool besteedt een deel van het jaarinkomen (1,41 procent) aan decentrale arbeidsvoorwaarden. Een voorbeeld hiervan is betaald ouderschapsverlof. Welk percentage van het salaris en hoeveel uur verlof wordt betaald, mag de school zelf bepalen. Wel moet de hogeschool de pensioenopbouw tijdens het verlof laten doorlopen.

Zie cao hbo hoofdstuk K over de precieze regeling rondom decentrale arbeidsvoorwaarden.

Wetenschappelijk onderwijs
Medewerkers in het wetenschappelijk onderwijs kunnen maximaal 26 keer de wekelijkse arbeidsduur aan ouderschapsverlof opnemen. De helft hiervan kunt u laten uitbetalen. Bij een voltijd dienstverband gaat het dan om maximaal 13 keer de wekelijkse arbeidsduur. Over deze uren ontvangt u 70 procent van het salaris als u ze opneemt in het eerste levensjaar. Daarna geldt een percentage van 62,5.

In hoofdstuk 4 van de cao WO vindt u de precieze regels over betaald ouderschapsverlof in het wetenschappelijk onderwijs.

Onderzoekinstellingen
Werkt u bij een onderzoeksinstelling, dan kunt u 13 weken betaald ouderschapsverlof opnemen tegen 70 procent van salaris als u dit verlof opneemt in het eerste levensjaar van uw kind. Overblijvende uren van de 13 betaalde weken kunnen na de eerste verjaardag alsnog tegen 55 procent van het salaris worden opgenomen, mits deze uren worden opgenomen voordat het kind 4 jaar wordt. Heeft u voor 2 augustus 2022 al een deel van het betaald ouderschapsverlof opgenomen, dan kunt u na 2 augustus de rest alsnog tegen 70 procent opnemen zolang uw kind nog geen jaar oud is.

De voorwaarde dat u pas betaald ouderschapsverlof kunt opnemen als u minimaal 1 jaar in dienst bent vervalt, evenals de terugbetalingsverplichting.

De volledige regeling betaald ouderschapsverlof vindt u in hoofdstuk 5 van de cao onderzoekinstellingen.

Wageningen Research
Medewerkers van Wageningen Research hebben recht op 13 weken betaald ouderschapsverlof. Over het verlof dat hiervan in het eerste levensjaar wordt opgenomen, ontvangt de medewerker 70 procent van het salaris. Over de rest van het betaald ouderschapsverlof wordt 62,5 procent van het salaris betaald. De voorwaarde dat de medewerker minimaal een jaar in dienst moet zijn om voor betaald ouderschapsverlof in aanmerking te komen en de terugbetalingsverplichting bij beëindiging van het dienstverband, vervallen.

De afspraken over betaald ouderschapsverlof staan in de Uitvoeringsregeling (Gedeeltelijk doorbetaald) ouderschapsverlof zoals opgenomen in de cao WR.