Bij een aanwezigheidsdienst moet de medewerker op de werkplek blijven zodat hij/zij direct aan het werk kan als dat nodig is. Werken in aanwezigheidsdienst mag alleen als dat nodig is voor het werk. Dit geldt bijvoorbeeld in de zorg en bij de brandweer. De regels voor aanwezigheidsdiensten zijn vastgelegd in de Arbeidstijdenwet (ATW).

Regels aanwezigheidsdienst

• De volledige duur van de aanwezigheidsdienst geldt als werktijd, dus ook de tijd dat je wacht of slaapt. Dit betekent dat een 24-uurs aanwezigheidsdienst niet mag omdat hiermee de wettelijke werk- en rusttijden worden overschreden, zoals vastgelegd in de Arbeidstijdenwet. Werkt u veel of regelmatig in aanwezigheidsdiensten, dan mag een uitzondering worden gemaakt, als anders niet aan de regels kan worden voldaan.
• Direct voor en na een aanwezigheidsdienst mag u 11 uur niet werken. Deze rusttijd mag 1 keer per week worden ingekort tot 10 uur en 1 keer tot 8 uur, mits verspreid over de week. Hiervoor geldt wel dat een kortere rusttijd daadwerkelijk nodig is voor de aard van het werk of omdat de bedrijfsomstandigheden dat vereisen. Bovendien moet het collectief zijn afgesproken, bijvoorbeeld in een cao.
• Rust u minder dan de minimale 11 uur, dan moet u deze uren in de volgende rustperiode compenseren door een langere rusttijd.
• Binnen een week (7 x 24 uur) moet u minimaal 90 rusturen hebben, bestaande uit 1 rustperiode van 24 uur, 4 rustperioden van 11 uur, 1 keer 10 uur en 1 periode van 8 uur. Deze rustperioden mogen direct op elkaar aansluiten.
• Een aanwezigheidsdienst duurt maximaal 24 uur inclusief wacht- en slaapuren.
• U mag per half jaar (26 weken) maximaal 52 aanwezigheidsdiensten draaien met een maximaal gemiddelde van 48 uur per week.
• In overleg mag u ook tot 60 uur per week werken. U moet hier wel zelf mee akkoord gaan en dit ook schriftelijk bevestigen.
• Deze schriftelijke instemming is een half jaar (26 weken) geldig en wordt telkens voor een zelfde periode stilzwijgend verlengd, tenzij u het niet met deze stilzwijgende verlenging eens bent.

Zie ook:
Algemene regels Arbeidstijdenwet
Regels nachtdiensten
Regels oproepwerk (consignatie)