In de Arbeidstijdenwet (ATW) staat hoe lang een werknemer per dag en per week mag werken en wanneer u recht heeft op pauze of rusttijd. De wet geldt voor iedere werknemer van 18 jaar en ouder. Ook kent de Arbeidstijdenwet specifieke regels voor zwangere en pas bevallen werknemers.

Naast de Arbeidstijdenwet is er het Arbeidstijdenbesluit (ATB). Hierin staan aanvullingen en uitzonderingen op de Arbeidstijdenwet. Zo staan in het Arbeidstijdenbesluit algemene uitzonderingen en aanvullingen voor specifieke sectoren als de brandweer en de zorg.

Maximale werktijden

• Een werknemer mag per dienst maximaal 12 uur werken, met een maximum van 60 uur per week
• Over een periode van 4 weken mag een werknemer gemiddeld 55 uur per week werken*
• Over een periode van 16 weken mag een werknemer gemiddeld 48 uur per week werken

*In een cao of werkgeversreglement kunnen afwijkende afspraken worden gemaakt, maar het aantal uur mag op weekbasis nooit meer zijn dan 60 uur.

Rusttijden

• Na een werkdag mag een werknemer 11 uur achter elkaar niet werken. Hier mag 1 keer in de week (7 dagen) een uitzondering op gemaakt worden als het werk of de bedrijfsomstandigheden dat vragen. De rusttijd moet dan minimaal 8 uur zijn.
• Per vijfdaagse werkweek geldt een rusttijd van 36 uur.
• Per 14 dagen heeft een werknemer recht op 72 uur vrij. Dit mag verdeeld worden over meerdere perioden van minstens 32 uur.

Pauze

• Per 5,5 gewerkte uren geldt een pauze van minimaal 30 minuten. Dit mag ook gesplitst worden in twee keer een kwartier.**
• Bij een werkdag van meer dan 10 uur, heeft een werknemer recht op minimaal 3 kwartier pauze. Ook dit mag over meerdere pauzes van minstens een kwartier worden verdeeld.

**De afspraken in een cao of bedrijfsregeling kunnen afwijken, maar werkt u meer dan 5,5 uur, dan moet u tenminste een kwartier pauze nemen.

Werken op zondag
In principe hoeft een werknemer niet op zondag te werken, tenzij dat met de werkgever is afgesproken en het werk dat noodzakelijk maakt. Dit geldt bijvoorbeeld voor de zorg, politie en brandweer. Ook de bedrijfsomstandigheden kunnen zondagswerk nodig maken. In dat geval moet de werknemer er wel zelf mee instemmen.

Volgens de wet heeft een werknemer recht op minimaal 13 vrije zondagen per jaar. In de cao kan een ander aantal afgesproken worden, maar ook dan moet de werknemer er zelf mee akkoord gaan.

Uitzonderingen medisch specialisten, militairen en politie
Voor bepaalde beroepen gelden de regels uit de Arbeidstijdenwet niet of maar gedeeltelijk. Dit geldt bijvoorbeeld voor medisch specialisten en militairen bij inzet en bij oefeningen. Ook voor de politie en inlichtingen- en veiligheidsdiensten worden uitzonderingen gemaakt als zij door de wet de openbare orde niet kunnen handhaven.

Bron: brochure ‘De Arbeidstijdenwet’, Rijksoverheid

Zie ook:
Wettekst Arbeidstijdenwet
Regels nachtdiensten
Regels oproepwerk (consignatie)
Regels aanwezigheidsdiensten