Wat is de semioverheid?
De semioverheid is een algemene aanduiding die gebruikt wordt voor veel verschillende organisaties. Het gaat dan om organisaties die niet officieel bij de overheid horen, maar hier wel veel mee te maken hebben. Werkt u bij een semioverheidsbedrijf, dan bent u een semiambtenaar.
Een organisatie wordt tot de semioverheid gerekend als deze:
- wettelijke taken heeft en een uitgesproken publiek belang dient;
- wordt gefinancierd door de overheid.
Invloed van de overheid
Omdat semioverheidsorganisaties geld krijgen van de overheid, kan de overheid direct invloed uitoefenen op deze bedrijven. De overheid stelt namelijk strenge voorwaarden aan het verstrekken van overheidsgeld waar organisaties in de semioverheid aan moeten voldoen. Voldoen ze niet aan de soms zeer gedetailleerde voorwaarden voor financiering, dan wordt de financiering stopgezet. Omdat het vaak om veel geld gaat, is dit zeker niet wenselijk. De meeste organisaties in de semioverheid zouden zonder het geld van de overheid niet staande kunnen blijven. Daarom heeft de overheid een grote invloed.
Daarnaast heeft de overheid ook indirect invloed op de semioverheid. Dit komt doordat de overheid in diverse sectoren toezichthouders heeft aangesteld. Deze toezichthouders controleren of de maatschappelijk gewenste effecten door de semioverheid bereikt worden. Is dit niet het geval, dan kan de betreffende semioverheidsorganisatie in de problemen komen.
Voorbeelden van semioverheidsorganisaties
Semioverheidsorganisaties bevinden zich in veel verschillende sectoren. Voorbeelden van semioverheidsorganisaties zijn woningcorporaties, ziekenhuizen en instellingen voor bijzonder onderwijs (het openbaar onderwijs valt onder de overheid). Ook zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) van de overheid zoals het CBR, CBS, Kadaster, SVB en UWV worden als semioverheid gezien. Dit zijn private instellingen tussen overheid en samenleving.
Nieuwe ambtenaren door invoering Wnra
Sinds de invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) per 1 januari 2020 zijn veel semiambtenaren ambtenaar geworden. Het gaat om werknemers van organisaties die in de Ambtenarenwet 2017 zijn gedefinieerd als ‘overheidswerkgever’. Dit geldt bijvoorbeeld voor medewerkers van het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB), De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Financiële Markten (AFM), het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR), Cultuurfondsen, Stichting Vervangingsfonds en Stichting Participatiefonds. Ook deze ambtenaren hebben de ambtenarenstatus en vallen onder de Ambtenarenwet 2017. Dat betekent onder andere dat zij ook een ambtseed moeten afleggen.